De corona uitbraak ervaren vanuit Brazilië: hoe was dat?
Het is zondagmorgen 10:00 in Brazilië. Normaal gesproken sta ik rond dit tijdstip op zondag op een surfplank, maar deze week breng ik mijn zondagmorgen door achter mijn laptop in mijn favoriete café. Via mijn reisblog krijg ik veel vragen binnen over reizen tijdens de pandemie. Vragen van beangstigde reizigers waar ook ik geen antwoord op heb.
Ook stromen de berichten binnen op mijn telefoon. Inmiddels zijn de scholen en horeca in Nederlands gesloten en staat er een boete op samenscholing. Ik kijk verdwaasd om mij heen in het bomvolle café en neem een slok van mijn ijskoffie. Hoe heeft het allemaal zover kunnen komen?
EEN NIEUW LEVEN IN BRAZILIË
Toen het coronavirus uitbrak liep ik stage bij een touroperator in Recife, een metropool in het Noordoosten van Brazilië. Deze stage duurde zes maanden. Concrete plannen over wat er na deze stage ging gebeuren had ik niet, maar ik wist wel zeker dat ik een paar jaar niet meer terug wilde naar Europa. Voor vertrek had ik veel van mijn spullen verkocht en afscheid genomen van mijn familie en vrienden. Ik was een nieuw hoofdstuk in mijn leven gestart. Een hoofdstuk dat veel te vroeg werd afgesloten.
Het verhaal over mijn laatste weken in Brazilië heb ik niet met veel mensen gedeeld. Vanaf de andere kant van de wereld keek ik toe hoe mijn thuisland op slot ging. Ik volgde het nieuws op de voet, maar toch kon ik mij geen voorstelling maken van de situatie in Europa. Ergens ben ik beschaamd dat ik de ernst van de situatie zo lang heb ontkent. Dat is waarom ik de moed nog niet heb gehad om het verhaal te delen over mijn vertrek uit Brazilië door corona. Tot vandaag.
De eerste symptonen
Drie weken voor mijn abrupte vertrek uit Brazilië, begin maart, was het onrustig op kantoor. De weken daarvoor hadden wij allemaal keihard gewerkt om reizen naar Azië om te zetten naar avonturen in Brazilië. Hier blijft het coronavirus wel weg, dat kan gewoon niet anders. Dat dachten wij allemaal.
Deze gedachte hebben wij niet lang daarna los moeten laten. Toen regeringen in Europa drastische maatregelen namen durfde ineens niemand meer naar Brazilië te komen, ondanks het feit dat er destijds nog geen besmettingen in Brazilië bekend waren. Slechts een aantal ‘waaghalzen’ boekten een spontane reis naar het corona-vrije Brazilië. Tot de eerste besmettingen kwamen overvliegen vanuit Italië naar Rio de Janeiro.
Het was inmiddels half maart. Na een bijzonder rustige week op kantoor barstte het los. De reizigers die op dat moment in Brazilië waren wilden zo snel mogelijk terug. Alle reizen voor de aanstaande maand moesten per direct geannuleerd of verplaatst worden. Ik kan met geen woorden beschrijven hoe gek dit was, gezien er door de Braziliaanse overheid nog geen enkele maatregel getroffen was. Van de een op de andere dag sloeg de angst toe.
HET BESLUIT
Een week voor het vertrek had ik voor mezelf besloten de coronatijden in Brazilië af te wachten. Destijds vermoedde ik dat het een paar maanden zou duren voordat het leven weer ‘normaal’ zou zijn. Pandemieën zijn van alle tijden. Ik hoor het mezelf nog zeggen.
Ik had er niet verder naast kunnen zitten. Die maandag erop kon je een speld horen vallen op kantoor. De annuleringen waren niet alleen meer voor de volgende maand, maar praktisch voor het komende halfjaar. Een dag later kondigde de Braziliaanse regering namelijk toch aan de internationale luchthavens te gaan sluiten. Maar nog steeds stond mijn besluit vast: ik wilde blijven.
Die avond ging ik naar de supermarkt. Als een van de weinige gringas in Recife was ik het wel gewend om aangestaard te worden, maar dat is niet wat er nu gebeurde. Tot mijn verbazing merkte ik dat de Recifenses allemaal met een boog om mij heen liepen. Europeanen werden geassocieerd met corona.
Dit is voor mij de doorslaggevende klap geweest. De Brazilianen wisten inmiddels hoe serieus de pandemie was, en het werd tijd dat ik ook weer met twee voeten op de grond ging staan. Die dinsdag erop heb ik een paar uur aan de lijn gehangen met KLM om een vlucht terug naar Nederland te boeken.
NOG EVENTJES GENIETEN
De overheid van Brazilië heeft heel laat ingegrepen en op nationaal niveau zijn er in de eerste weken van de corona uitbraak weinig maatregelen ingevoerd. Op regionaal niveau werden de eerste maatregelen aangekondigd drie dagen voor mijn vertrek. Deze zouden van start gaan op de dag van mijn vlucht.
Recife ligt in het Noordoosten van Brazilië. Het Noordoosten staat bekend om de afkeer tegen de huidige president Bolsonaro. Vanaf het begin van de crisis heeft Bolsonaro de ernst van de situatie glashard ontkent. Mijn laatste week waren er constant veilige protesten tegen Bolsonaro, waarbij de Brazilianen met keukengerei tegen potten en pannen kletterden vanuit de ramen.
Hoewel ik hier soms met een dubbel gevoel op terug kijk, heb ik er alles aan gedaan zoveel mogelijk te genieten van mijn laatste week zonder maatregelen. Die laatste woensdag in Recife ben ik nog een keer naar mijn favoriete foodpark geweest om afscheid te nemen van de allerlekkerste taco’s in Brazilië en ik heb nog een gigantische açaí bowl gescoord, zoals ik dat iedere week deed.
Ik ben mijn buurt nog een keer rond gefietst om alles in mij op te nemen. Maar niets voelde als vertrouwd. Die laatste week waren de straten akelig leeg. Mensen waren bang en hadden meer vragen dan antwoorden. Dit was terug te zien in het straatbeeld.
HET AFSCHEID
Een dag voor mijn vertrek was mijn laatste werkdag. Ik heb er zelf voor gekozen te blijven werken die week. Het was een goede afleiding en ik wilde mijn collega’s zoveel mogelijk helpen. Mijn laatste werkdag hebben mijn allerliefste collega’s twee taarten gehaald. Voor mij, maar ook om nog een keer gezellig samen te zijn. Die maandag daarop begon namelijk ook in Recife het thuiswerken.
Van de meerderheid van mijn vrienden in Brazilië heb ik niet echt afscheid kunnen nemen. Zij waren bang en er was veel onzekerheid. Mijn beste vriendin in Recife, Helen, heb ik gelukkig nog gedag kunnen zeggen op afstand. Zij heeft mijn thunderbike overgenomen en kwam deze bij mijn flat ophalen. Ik moet nog steeds lachen als ik daaraan terug denk. Ze heeft de fiets twee weken in quarantaine gezet voordat ze er een stuk mee is gaan fietsen.
De laatste bekenden waar ik afscheid van heb genomen waren de geweldige portiers in mijn flat. Vanaf de eerste dag hebben zij er alles aan gedaan mijn verblijf prettig te maken, zelfs toen ik nog geen woord Portugees sprak. Als bedankje heb ik wat snoep gehaald (Brazilianen zijn dol op zoetigheid) en een kaartje geschreven, helemaal in het Portugees natuurlijk!
DE REIS NAAR HUIS
Zaterdag 21 maart was het zover. Mijn avontuur in Brazilië kwam tot een einde. Met de Uber vertrok ik naar het vliegveld. Het inchecken ging razendsnel, ondanks het feit dat het bommetje druk was op het vliegveld in Recife.
Na een lange zoektocht naar een vegetarische snack (deze zoektochten mis ik dus echt niet) schikte ik voor een ice tea en nam ik plaats bij de gate. Binnen een oogwenk waren alle stoelen om mij leeg: gringa stond gelijk aan corona. Ik was vrijwel de enige op de luchthaven met een mondkapje. Daardoor leek ik het mondkapje zelf ook even te vergeten, want nog geen vijf minuten later goot ik een half flesje ice tea over mijn schoot.
Mijn vlucht had een tussenstop in Rio de Janeiro. Op de luchthaven in Rio heb ik nog een caipirinha achterover geslagen en mijn laatste Real uitgegeven aan haviannas. Ik had een vliegtuig vol met Nederlanders verwacht, maar er zaten ook veel andere Europese nationaliteiten tussen. Velen waren reizigers die gestrand waren in een ander land in Zuid-Amerika, waar de luchthavens allang gesloten waren.
Tien uur later landden we op Schiphol. Het vliegtuig stond nog maar net aan de grond toen iedereen zijn telefoon aanzette. Door het vliegtuig galmde er een oorverdovend geluid dat ik nog nooit eerder had gehoord. Achteraf bleek dit het noodsignaal te zijn. De Nederlandse overheid had die middag een noodoproep gestuurd naar de Nederlandse bevolking om zoveel mogelijk thuis te blijven.
Hierop volgden weken die bestonden uit vele tranen, puzzels en ontelbaar veel flessen rode wijn. Ik had echt wel even een paar weken nodig om mezelf weer een beetje bij elkaar te rapen. En die tijd was er gelukkig ook, want veel vrijheid was er niet tijdens de eerste lockdown.
DE SITUATIE IN BRAZILIË
Al snel bleek dat terugkeren naar Nederland de beste beslissing was. Zoals vaak in het nieuws te zien is geweest heeft het coronavirus veel onenigheid en ellende veroorzaakt in Brazilië. In de piek van corona waren de straten van grote steden vol met protesten tegen de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus te remmen.
In Brazilië is er ondanks de wilde uitspraken van president Bolsonaro een lockdown geweest. Deze is te vergelijken met de eerste lockdown die wij hier in Nederland hebben ervaren. Helaas zijn er in Brazilië ook veel tragische voorvallen geweest met overvolle ziekenhuizen en oversterfte als gevolg van het coronavirus.
Wij zitten nu in de tweede lockdown, terwijl in sommige delen van Brazilië de ‘normale’ gang van zaken weer aan de orde is. Van mijn vrienden heb ik vernomen dat het weer drukker is op straat en dat de Brazilianen weer nationaal durven te reizen. Voor mijn oude werkgever is dit helaas nog geen goed nieuws, want zij richten zich voornamelijk op Europese toeristen. Mijn hart gaat uit naar al mijn lieve oud-collega’s in Recife, voor wie ik hoop dat er spoedig weer reislustige avonturiers verwelkomt kunnen worden in Brazilië.
DAG DROOMBAAN, HALLO DROOMLEVEN!
Inmiddels zijn we bijna een jaar verder. De flessen wijn en puzzels hebben plaats gemaakt voor een echte job en nieuwe dromen en ambities. De afgelopen maanden heb ik geleerd dat ik heel lang heb verlangt naar een droombaan die niet bestaat. Een droombaan dat het centrale punt was in mijn droomleven.
Tijdens de eerste piek van corona heb ik veel tijd gehad om mij te laten inspireren door mensen met dezelfde mindset. Ik besefte mij dat ik werk niet als centrale punt moet zien voor mijn droomleven, maar het juist als middel kan inzetten om mijn droomleven te leiden. Dag droombaan, hallo droomleven!
Wil jij meer weten over mijn dromen en ambities? Lees alles over mijn reis naar vrijheid!
